รีเทนเนอร์สำคัญแค่ไหน เหตุผลที่ไม่ควรละเลยหลังจัดฟัน

หัวข้อที่น่าสนใจ

1.รีเทนเนอร์ (Retainer) คืออะไร?

2.ต้องใส่รีเทนเนอร์นานแค่ไหนหลังจัดฟัน?

3.รีเทนเนอร์มีแบบใดบ้าง?

4.หากไม่ใส่รีเทนเนอร์จะเป็นยังไง?

5.ข้อควรปฏิบัติในการใส่รีเทนเนอร์

รีเทนเนอร์ (Retainer) อาจดูเป็นเพียงเครื่องมือชิ้นเล็ก ๆ ที่ได้มาตอนจบกระบวนการจัดฟัน แต่ในความเป็นจริง รีเทนเนอร์คือหัวใจของการคงสภาพฟันให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมในระยะยาว ผู้ป่วยจำนวนไม่น้อยละเลยการใส่รีเทนเนอร์ ด้วยความเข้าใจผิดว่าการจัดฟันเสร็จสิ้นแล้วก็คือจบ แต่ทันตแพทย์ทุกคนทราบดีว่า หากไม่มีรีเทนเนอร์ ฟันมีแนวโน้มจะเคลื่อนกลับ (Relapse) ไปยังตำแหน่งเดิมอย่างช้า ๆ โดยไม่รู้ตัว เพราะเอ็นยึดฟันและกระดูกยังต้องใช้เวลาในการปรับตัวอย่างน้อย 1-2 ปี

รีเทนเนอร์ (Retainer) คืออะไร?

รีเทนเนอร์ (Retainer) คือเครื่องมือสำคัญที่ใช้คงสภาพฟันหลังการจัดฟันเสร็จ ไม่ว่าจะจัดฟันโลหะ จัดฟันดามอน หรือจัดฟันใส หลังถอดเครื่องมือจัดฟัน คุณหมอจะให้ใส่รีเทนเนอร์เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันที่เรียงตัวสวยแล้วเคลื่อนกลับไปยังตำแหน่งเดิมก่อนจัดฟันอีกครั้ง

การใส่รีเทนเนอร์เป็นขั้นตอนที่ขาดไม่ได้ในการรักษาหลังการจัดฟัน เพราะแม้ว่าฟันจะเรียงตัวได้สวยงามแล้ว แต่กระดูกฟัน และเนื้อเยื่อรอบฟันยังไม่คงที่อย่างถาวร รีเทนเนอร์จะช่วยประคองโครงสร้างเหล่านี้ให้เสถียร

รีเทนเนอร์จึงไม่ได้เป็นเพียงอุปกรณ์ทั่ว ๆ ไป แต่เป็นอุปกรณ์ที่มีเป็นหัวใจสำคัญ และส่งผลต่อผลลัพธ์ในระยะยาวของการจัดฟัน หากละเลยการใส่รีเทนเนอร์เพียงไม่กี่เดือน ผลลัพธ์จากการจัดฟันหลายปีก็อาจสูญเปล่าได้

ต้องใส่รีเทนเนอร์นานแค่ไหนหลังจัดฟัน?

หลังจากจัดฟันเสร็จ ฟันจะเคลื่อนมาอยู่ในตำแหน่งใหม่ที่เหมาะสม ซึ่งกระดูก และเนื้อเยื่อรอบๆ ฟันจะต้องใช้เวลาในการปรับตัว การเปลี่ยนแปลงนี้ต้องใช้เวลา และในช่วงเดือนแรกหลังถอดเครื่องมือจัดฟัน ถือเป็นช่วงเวลาที่ฟันมีโอกาสเคลื่อนกลับมากที่สุด ทันตแพทย์จึงมักแนะนำให้ใส่รีเทนเนอร์ต่อเนื่องหลังจากจัดฟันเสร็จทันที โดย:

• ปีแรก: ควรใส่รีเทนเนอร์ตลอดทั้งวัน (ถอดเฉพาะตอนกินอาหารหรือแปรงฟัน)
• หลังครบ 1 ปี: สามารถลดเหลือใส่เฉพาะตอนนอนได้ อย่างน้อย 1 ปี หรืออาจต้องใส่ต่อเนื่องในระยะยาว เพื่อป้องกันฟันเคลื่อน

โดยทั่วไประยะเวลาที่โครงสร้างฟันจะคงตัวอยู่ที่ประมาณ 1 ปี แต่ระยะเวลาการใส่รีเทนเนอร์อาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล และควรยึดตามคำแนะนำของทันตแพทย์เป็นหลัก เพื่อให้ผลลัพธ์ของการจัดฟันคงอยู่ในระยะยาวอย่างมีประสิทธิภาพ

รีเทนเนอร์มีแบบใดบ้าง?

รีเทนเนอร์แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่

1.รีเทนเนอร์แบบลวด (Hawley Retainer)

เป็นประเภทที่พบได้บ่อยที่สุด มีความแข็งแรง ทนทาน และราคาย่อมเยา ทำจากอะคริลิกออกแบบให้พอดีกับรูปเพดานปาก ส่วนด้านหน้ามีลวดโลหะทำหน้าที่ครอบฟัน เพื่อคงตำแหน่งฟันไม่ให้เคลื่อนกลับ

รีเทนเนอร์แบบลวดมักถูกลอกเลียนแบบมากกว่ารีเทนเนอร์แบบใส ทำให้มีการผลิตรีเทนเนอร์เถื่อนที่ไม่ได้ผ่านการดูแลจากทันตแพทย์อยู่บ่อยครั้ง ดังนั้น ก่อนตัดสินใจทำรีเทนเนอร์ ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่าคุณได้รับการดูแลจากทันตแพทย์จริง และมีใบประกอบวิชาชีพถูกต้อง เพื่อความปลอดภัยของช่องปากและฟันของคุณเอง

2.รีเทนเนอร์แบบใส (Clear Retainer)

เป็นแผ่นพลาสติกใสที่ออกแบบให้ครอบเฉพาะตัวฟัน โดยไม่มีส่วนของเพดานปาก จึงไม่รบกวนการพูดเหมือนรีเทนเนอร์แบบลวด อีกทั้งยังดูแนบเนียนเมื่อต้องยิ้ม สามารถล็อคฟันไว้ทุกตำแหน่งให้คงสภาพดีกว่าแบบลวด ข้อเสียคือมีความเปราะบางและอาจชำรุดเสียหายได้ง่ายกว่าเมื่อเทียบกับรีเทนเนอร์แบบลวด

หากไม่ใส่รีเทนเนอร์จะเป็นยังไง?

หลังจากจัดฟันเสร็จ หากไม่ใส่รีเทนเนอร์ ฟันมีโอกาสสูงที่จะเคลื่อนไปจากตำแหน่งที่จัดไว้ เกิดการล้ม หรือกลับไปสู่สภาพเดิมเหมือนก่อนจัดฟัน ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้ต้องจัดฟันรอบสอง เสียทั้งค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมและเสียทั้งเวลา ดังนั้นควรใส่รีเทนเนอร์อย่างต่อเนื่องหลังจัดฟันเสร็จ เพื่อรักษารูปฟันให้เรียงสวยและคงตัวในระยะยาว

ข้อควรปฏิบัติในการใส่รีเทนเนอร์

1.ใส่รีเทนเนอร์ตามคำแนะนำของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัด

ควรใส่รีเทนเนอร์ทุกวัน และใส่ตลอดเวลาตามที่ทันตแพทย์กำหนด หากละเลยหรือหยุดใส่เอง ฟันอาจเคลื่อนกลับตำแหน่งเดิม ต้องจัดฟันใหม่ เสียทั้งเงินและเวลา

2.ถอดรีเทนเนอร์แล้วควรทำความสะอาดทันที

เมื่อถอดรีเทนเนอร์ ควรแช่ในน้ำสะอาด และเช็ดให้แห้งก่อนเก็บใส่กล่องที่มีฝาปิด ไม่ควรใช้ผ้าหรือกระดาษทิชชูห่อ เพราะอาจทำให้รีเทนเนอร์ผิดรูปหรือไม่สะอาด

3.หลีกเลี่ยงการใช้น้ำยาเคมีทำความสะอาด

ไม่ควรใช้น้ำยาทำความสะอาดที่มีสารเคมีแรง เพราะอาจทำลายวัสดุของรีเทนเนอร์

4.รีเทนเนอร์เสียหายควรพบหมอทันที

หากรีเทนเนอร์แตก หัก หรือหลวม ควรรีบพบทันตแพทย์เพื่อซ่อมหรือเปลี่ยนอันใหม่ ไม่ควรใช้ของที่ชำรุด เพราะอาจส่งผลต่อการเรียงของฟันโดยรวม

คลินิกทันตกรรมพาสุข พร้อมดูแล และให้คำปรึกษาทางทันตกรรม ให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคล

คลินิกทันตกรรมพาสุข ให้ความสำคัญกับการดูแลช่องปากตั้งแต่ต้นจนปลาย ไม่ได้จบแค่วันที่ถอดเครื่องมือจัดฟัน ทันตแพทย์ให้ความสำคัญกับการติดตามผลหลังจัดฟันอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะการใช้ และการดูแลรีเทนเนอร์

โดยทันตแพทย์จะประเมินความเหมาะสมของรีเทนเนอร์แต่ละประเภทให้กับผู้รับบริการ พร้อมแนะนำเทคนิคในการดูแลรีเทนเนอร์ที่ถูกต้อง เพื่อให้ผลลัพธ์ของการจัดฟันนั้นคงอยู่ได้อย่างถูกต้องและได้ผลลัพธ์ที่ควร